1. Sebelum merdeka,terdapat lima jenis sistem pendidikan yang berbeza,iaitu:
- Sekolah agama Islam
- Sekolah vernakular Melayu
- Sekolah vernakular Cina
- Sekolah vernakular Tamil
- Sekolah vernakular Inggeris
2. Sistem pendidikan tersebut mempunyai perbezaan dalam banyak aspek seperti sukatan pelajaran,bahasa penghantar,kemudahan yang disediakan, dan peluang pekerjaan.
3. Perbezaan sistem pelajaran seperti ini tidak mendorong semangat kekitaan serta persefahaman dan akhirnya menghalang perpaduan rakyat di Tanah Melayu.
4. Kerajaan British menyedari hakikat ini lebih-lebih lagi apabila berlaku penyusupan fahaman komunis di sekolah Cina.
5. Untuk merapatkan jurang perbezaan pendidikan,beberapa laporan pelajaran telh diadakan.Antara laporan-laporan pelajaran yang diadakan ialah:
(a) Lapoaran Barnes 1951.
(b) Laporan Fenn-Wu 1951.
(c) Ordinan Pelajaran 1952.
(d) Laporan Razak 1956.
6. Laporan-laporan ini memberi cadangan untuk mewujudkan satu sisitem pendidikan kebangsaan yang akhirnya membawa kepada Dasar Pendidikan Kebangsaan pada tahun 1961.
Terdapat tiga jenis laporan penting yang menjadi asas kepada sejarah pendidikan selepas kemerdekaan, iaitu:
Laporan Fenn-Wu (1951)
Zainal Abidin Ahmad (16 September 1895 - 23 Oktober 1973), juga dikenali sebagai Zaaba merupakan seorang sasterawan dan pemikir Melayu keturunan Minangkabau yang giat menulis sekitar tahun 1940-an. Berdasarkan pencapaiannya dalam bidang kesusasteraan, beliau merupakan salah seorang budak kampung yang berjaya meletakkan dirinya sebagai seorang tokoh yang terkemuka dalam sejarah Malaysia.
Beliau merupakan seorang cendekiawan Melayu yang dihormati dan selama hampir 40 tahun, aktif dalam kegiatan penulisan termasuk penterjemahan. Aktiviti beliau juga tertumpu kepada penerbitan buku sekolah dan bacaan umum di Biro Penterjemahan, Maktab Perguruan Sultan Idris.
Dilahirkan di Kampung Bukit Kerdas, Batu Kikir, Negeri Sembilan, Zaaba menerima pendidikan awalnya di sebuah sekolah Melayu di Linggi. Beliau menyambung pembelajarannya di Institusi St. Paul Seremban dan merupakan orang Melayu pertama menduduki peperiksaan Senior
Cambridge dan lulus peperiksaan pada 1915.
GALERI SEJARAH:
Sistem Pendidikan Sebelum
Kedatangan British (sebelum 1824) Pada zaman ini pada umumnya merupakan
pendidikan yang tidak menekankan soal formal. Penekanan hanyalah kepada
pengajaran kitab suci Al-Quran, tingkah laku dan akhlakyang baik, pengetahuan
dan juga sifat kerohanian. Terdapat juga sebilangan pelajar yang mempelajari
pendidikan agama di sekolah-sekolah pondok yang ditubuhkan oleh para ulama
Islam yang terkenal pada zaman tersebut.Sekolah-sekolah jenis ini masih boleh
dilihat sekarang di negeri-negeri seperti Kelantan,Terengganu dan Kedah. Pada
amnya pendidikan tradisi ini mempunyai kurikulum yang terlalu sempit
keranapelajaran adalah terhad kepada teks Al-Quran sahaja. Namun, kelebihan
yang boleh diperolehidaripada aspek pengajaran sebegini ialah ia telah berjaya
mewujudkan ramai tokoh agamayang bukan sahaja terkenal dalam bidang agama,
tetapi juga mempunyai tahap etika yangamat tinggi.SISTEM DAN STRUKTUR
PENDIDIKAN SEMASA PENJAJAHAN BRITISH (1786-1956) TEMPOH PERTAMA (1784-1941)
Perkembangan Sekolah Vernakular Melayu (1786-1941)Pada zaman ini, kerajaan
British telah mula mengambil perhatian terhadap pendidikan dinegeri-negeri
Selat. Blundell (Gabenor negeri Selat) telah mencadangkan supaya ditubuhkansekolah-sekolah
Vernakular Melayu di negeri-negeri Selat dengan bantuan kerajaan British.Pada
tahun 1856, Blundell dengan bantuan kewangan daripada DYMM Temenggung Johor
telah menubuhkan dua buah sekolah Vernakular Melayu di Singapura. Selepas itu,
pada tahun1858 hingga 1863, kerajaan British telah menubuhkan beberapa buah
sekolah Melayu di PulauPinang dan Melaka. Mata pelajaran-mata pelajaran yang
biasa diaplikasikan di sekolah-sekolah Vernakularialah Bacaan, Mengarang,
Ejaan, Menulis, Ilmu Hisab, Latihan Jasmani dan Ilmu Alam.Gerakan bimbingan
juga mula dikembangkan di Tanah Melayu ketika ini. Pejabat
PelajaranNegeri-negeri Selat dan Negeri-negeri Tanah Melayu Bersekutu
mengeluarkan “A Guide ToCareers In Malaya For Parents, Teachers and Pupils”.
Buku tersebut mengandungi analisissenarai kerja yang terdapat di dalam
perkhidmatan kerajaan. Pada awal kurun ke-20, mata pelajaran Perkebunan dan
Anyaman telah ditambah kedalam kurikulum sekolah. Murid-murid akan memasuki
Darjah I hingga Darjah IV. Selepas itu,hanya sebilangan kecil pelajar sahaja
yang berpeluang melanjutkan pelajaran ke Special Malay
Class, di mana mereka dapat meneruskan persekolahan di
sekolah Inggeris kelak. Perkembangan Sekolah Vernakular CinaSekolah Vernakular
Cina yang pertama telah didirikan oleh Persatuan Mubaligh London dinegeri
Melaka pada tahun 1815, dan kemudiannya di Singapura pada tahun 1819. Pada
tahun1900, dua orang menteri dan pendidik dari negeri China, Kang You Wei dan
Liang Qi Chautelah mendirikan sekolah Vernakular Cina dan menggabungkan
pengajaran Confucious dengan pengajaran sains Barat. Kurikulum yang
diperkenalkan adalah berorientasikan kepada negaraChina. Sesetengah sekolah
dijadikan pusat untuk menyebarkan sentimen anti British.Pentadbiran Inggeris
kemudiannya telah mengawal segala aktiviti sekolah dan kurikulumnya menjadi
bertambah baik.Perkembangan Sekolah Vernakular Tamil Perkembangan sekolah
Vernakular Tamil bermula semasa perkembangan ladang getah, kelapasawit, kopi
dan gula di Tanah Melayu. Terdapat ramai buruh dari negara India telah
diambiluntuk bekerja di estet-estet. Pendidikan dalam bahasa Tamil diberi di
salah sebuah sekolahcawangan Singapore Free School mulai tahun 1834.
Kumpulan-kumpulan mubaligh Kristianbanyak memberi sumbangan kepada perkembangan pendidikan formal dalam bahasa Tamilpada peringkat awalnya. Sehingga tahun 1938, terdapat 13 buah sekolah Tamil kerajaan, 511buah sekolah estet, 23 buah sekolah mubaligh dan 60 buah sekolah Tamil swasta di seluruh Semenanjung Tanah Melayu. Sepertimana sekolah Vernakular Melayu, sekolah-sekolahVernakular Tamil terhad pada peringkat rendah sahaja dan seperti sekolah-sekolah Cina,kurikulum sekolah-sekolah Tamil berorientasikan negara asal mereka, India. Buku-buku dan tenaga pengajar dibawa dari Sri Lanka dan India.Perkembangan Sekolah Inggeris.Pada peringkat awal, kebanyakan sekolah Inggeris didirikan daripada hasil usaha kaummubaligh Kristian. Pada tahun 1816, Penang Free School telah ditubuhkan dan mempunyaibeberapa matlamat seperti berikut:1. untuk semua bangsa;2. mendidik supaya berdisiplin, berkelakuan baik dan rajin;3. ibu bapa yang berkemampuan dikehendaki membayar yuran sekolah dengan kadar berpatutan;4. murid akan belajar membaca dan menulis Bahasa Inggeris dan mempelajari Ilmu Kira-kira;
5. murid Melayu akan diajar Bahasa Melayu;6. rancangan yang
sama diadakan juga untuk bangsa lain;7. murid akan diajar tentang pekerjaan
seperti pertukangan menjahit dan lain-lain;8. diajar supaya menghormati ibu
bapa dan agama Kristian. Pada tahun 1826, Melaka Free Schol ditubuhkan serta
disusuli dengan penubuhanVictoria Insitute pada tahun 1893, Sekolah King Edward
VII di Taiping pada tahun 1906. Padaawal kurun ke-20, semua Free School telah
diambil alih oleh kerajaan. Pada tahun 1905 pula,sebuah sekolah Melayu iaitu
Malay College Kuala Kangsar ditubuhkan khas untuk anak-anakMelayu peringkat
atasan.TEMPOH KEDUA (1946-1957)Sistem dan Struktur Pendidikan Sebelum Merdeka
Pihak Jepun telah menakluki Tanah Melayu pada tahun 1941 sehingga tahun
1945.Pada zaman ini, kebanyakan sekolah diajar dalam bahasa Jepun.Selepas
kekalahan pihak Jepun ke atas pihak Inggeris, kurikulum asal telah
diaplikasikan semula. Walau bagaimanapun, beberapa laporan cadangan terhadap
kurikulum baru telahdigubal. Laporan-laporan yang dimaksudkan ialah Laporan
Barnes 1951, Laporan Fenn-Wu1951, Ordinan Pelajaran, Dasar Pelajaran Kebangsaan
dan Laporan Razak 1956. Di antara cadangan yang telah dikemukakan ialah
menuntut kerajaan supayamenyediakan kemudahan-kemudahan pelajaran dan
pembelajaran serta menyediakan guru-guru terlatih di sekolah-sekolah. Guru-guru
ini merangkumi mereka yang mempunyai rekod penilaian yang baik serta mempunyai
etika pengajaran yang boleh dicontohi oleh para pelajar.Sistem Pendidikan Awal
Kemerdekaan (1957-1969) Sistem pendidikan pada zaman ini masih berorientasikan
sistem yang telah tercatat didalam Laporan Razak. Pada tahun 1959, cawangan
Universiti Malaya telah ditubuhkan di KualaLumpur. Kursus-kursus yang
ditawarkan ialah Kejuruteraan, Sastera dan Sains. Pada tahun inijuga Laporan
Rahman Talib diwujudkan iaitu pada tahun 1960.Sistem Pendidikan Kebangsaan
selepas 1969 Dalam jangka waktu ini, ideologi negara bagi sistem pendidikan
adalah Rukun Negara dan tumpuannya adalah sejajar dengan pembangunan negara.
Aspek yang sangat penting
dalam pendidikan iaitu berkaitan dengan etika turut
ditekankan dalam Rukun Negara, iaitu„Kesopanan dan Kesusilaan‟. Aspek ini
sering diaplikasikan dalam banyak mata pelajaran yangdiajar di sekolah-sekolah
bagi mewujudkan para pelajar yang tinggi moral dan etika mereka.Perkembangan Sistem
Pendidikan Kebangsaan Selepas 1979 Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Pelaksanaan
Dasar Pelajaran ditubuhkan pada bulanSeptember 1974 untuk mengkaji pelaksanaan
sistem pelajaran kebangsaan bagi: “Mengkaji semula matlamat dan berkesannya
sistem pelajaran sekarang, termasuk kurikulumnya, dalam rangka dasar palajaran
yang wujud, dengan tujuan untuk memastikan bahawa keperluan tenaga rakyat
negara dapat dipenuhi sama ada dari segi jangka pendek mahupun jangkapanjang,
dan lebih- lebih lagi untuk memastikan bahawa sistem pelajaran itu dapat
memenuhi matlamat negara ke arah melahirkan masyarakat yang bersatupadu,
berdisiplin dan terlatih.”(Sumber: Education In Malaysia, 1980) Mengikut
Laporan Kabinet pada tahun 1979 bagi peringkat sekolah rendah iaitukurikulum,
kemahiran adalah tertumpu kepada bidang komunikasi, alam sekitar,
perkembangan diri yang menekankan aspek 3M dan perkembangan bakat, membantu
murid yang lemah sertamengadakan program pengayaan, pengajaran pemulihan
diperbaiki lagi dan Kurikulum BaruSekolah Rendah dicadangkan. Bagi peringkat
sekolah menengah pula, sistem baru bagi pelajaran vokasional,
jurusanperdagangan dipertingkatkan, penekanan terhadap mata pelajaran
Matematik, Sains danBahasa, penekanan kepada aktiviti ko-kurikulum, bimbingan
dan kaunseling diwujudkan disekolah serta Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah
dicadangkan.Perkembangan terhadap pendidikan berterusan sehingga ke hari ini
dan akan berlanjutan untukmasa-masa yang akan datang. Pelajar-pelajar yang
dahagakan ilmu pengetahuan terusmeningkat dari setahun ke setahun dalam
mendaftarkan diri mereka ke sekolah-sekolah rendahdan menengah di seluruh
Malaysia.Perbezaan Tahap Pendidikan Dahulu, Sekarang dan Akan Datang Sejak
pendidikan dijadikan satu institusi formal, harapan semua lapisan masyarakat ialah
untuk melihat setiap pelajar yang terlibat mencapai tahap kecemerlangan bukan
sahaja dalam satu bidang malah dalam semua bidang yang terdapat dalam sistem
tersebut.
Tumpuan
pada mulanya diberikan kepada aspek kognitif tetapi kini
lebih tertumpu kepada semua aspek,sama ada kognitif ataupun afektif,
konvensional ataupun inovatif serta normal ataupun kreatif.Pendidikan Zaman
Dahulu Berdasarkan kenyataan yang telah diterangkan berkaitan sejarah
pendidikan di TanahMelayu, dapat dibuat kesimpulan bahawa pendidikan pada zaman
dahulu amat mengambilberat aspek mengagungkan tanah air sendiri. Contohnya
pendidikan Cina yang berorientasikan negara asal mereka iaitu China, manakala
pendidikan India pula berasaskan negara India.Selain itu, pendidikan zaman
dahulu juga menitik beratkan aspek kecenderungan terhadapagama, seperti
kewujudan sekolah-sekolah pondok untuk mengajar Al-Quran dan hal-halberkaitan
dunia akhirat. Selepas kemasukan kurikulum berasaskan British, maka
berlakulah rombakan terhadap sistem pendidikan asal yang diamalkan sebelum ini.
Walau bagaimanapun,masih lagi terdapat beberapa kelemahan dalam sistem
pendidikan yang dianjurkan oleh British.Maka, wujudlah beberapa laporan yang
bertujuan untuk memperbaiki sistem pendidikan Britishini seperti Laporan Fenn-Wu
1951, Ordinan Pelajaran, Dasar Pelajaran Kebangsaan danLaporan Razak
1956.Pendidikan Zaman Sekarang Bermula selepas Malaysia memperolehi kemerdekaan
daripada pihak British, sistempendidikan negara mula mencapai tahap reformasi
secara beransur-ansur. Dalam RancanganMalaysia Pertama (RM1) hingga Rancangan
Malaysia Ketujuh (RM7), aspek pendidikansentiasa menjadi agenda utama bagi
setiap intipati dalam resolusi yang telah dibuat. Kerajaansentiasa mencari
formula baru bagi memastikan para pelajar yang keluar dari institusi pendidikan
akan menjadi seorang individu yang mampu memberikan sumbangan maksimumterhadap
kemajuan negara. Pendidikan prasekolah, Kurikulum Baru Sekolah Rendah
(KBSR),Kurikulum Bersepadu Sekolah Menengah (KBSM), pendidikan peringkat
tinggi, pendidikanguru, pendidikan vokasional dan teknik serta pendidikan
swasta sentiasa dikaji bagi mengesansebarang kelemahan yang boleh menyebabkan
kegagalan mencapai objektif yang telahditetapkan.Pendidikan Zaman Akan Datang
Kerajaan telahpun membuat beberapa cadangan untuk melakukan transformasi
dalamaspek pendidikan di sekolah-sekolah. Dengan pesatnya kemajuan teknologi
maklumat padadekad kebelakangan ini, pendidikan negara juga tidak mahu
ketinggalan dalam menyerapkan
teknologi ini dalam menyediakan para pelajar yang bukan
sahaja mempunyai ilmupengetahuan, malah juga mampu mengaplikasikan teknologi
maklumat bagi kemudahan umatsejagat. Kerajaan dengan bantuan daripada
organisasi-organisasi gergasi dalam bidang teknologi maklumat telah berjaya
menyenaraikan beberapa resolusi dalam memastikanpendidikan alaf akan datang
mampu diaplikasikan sepenuhnya tanpa mengenepikan aspektatasusila dan etika
pelajar. Salah satu daripada resolusi yang telah dibuat ialah mewujudkan mata
pelajaranberkonsepkan teknologi maklumat, seperti pengenalan kepada komputer
dan jugapengaplikasian teknologi maklumat terhadap kehidupan. Kerajaan turut
bercadang untukmendedahkan para pelajar dengan aplikasi internet serta mel
elektronik bagi membiasakanmereka menggunakannya untuk tujuan menghantar kerja
sekolah atau membuat rujukan.Walaupun banyak resolusi yang telah dibentuk,
kerajaan tetap meletakkan aspek etika pelajardi tempat yang paling atas sekali.
Ini bagi memastikan setiap pelajar bukan sahaja menjadipakar dalam bidang
teknologi maklumat, malah mempunyai etika dan disiplin yang amatdiperlukan
untuk menerajui negara pada masa akan datang.PEMBANGUNAN INSAN DAN NEGARA
SEBELUM DAN SELEPAS KEMERDEKAAN .Pendidikan di negara kita telah mengalami
perubahan dalam sistempendidikan.Perubahan ini memperlihatkan perbandingan
antara sebelum dan selepas kemerdekaan dari aspek pembangunan insan dan negara .
Oleh itu, terdapat perbandinganyang jelas hasil dari perkembangan sistem
pendidikan di negara ini.1 Kesan dari aspek falsafah pendidikan Falsafah berasal
daripada perkataan Yunani Tua iaitu Philosophia yang bermaksud“cinta kepada
ilmu pengetahuan atau hikmah”. Falsafah pendidikan negara mempunyai perbezaan
yang jelas sebelum dan selepas kemerdekaan. Sebelum kemerdekaan
falsafah pendidikan kita lebih bercorak tradisional. Hal ini disebabkan
masyarakat lebih mementingkankecerdasan dan kemahiran untuk meneruskan hidup
dengan bekerja yang bersesuaian dengan kemahiran yang dimiliki. Falsafah
pendidikan masyarakat tradisional lebih cenderung kepadaaspek-aspek kerohanian,
akhlak dan moral. Hal dibuktikan berdasarkan penubuhan sekolah-sekolah pondok
dan madrasah yang memberi pengajaran dan pembelajaran seperti membacaal-Quran
dan tajwid, Tafsir al-Quran, Hadis, Fiqah dan Tauhid (Awang Had Salleh, 1980).
Pada zaman penjajahan falsafah pendidikan lebih tertumpu kepada
menjagakepentingan British di Tanah Melayu. Era ini telah memaparkan pendidikan
yang diperkenalkan
oleh penjajah telah melebarkan jurang pendidikan, perpaduan
dan integrasi antara kaum.Sistem ini mengakibatkan masyarakat Melayu terus
berada di Kampung, Cina menguasai bandar dan India akan bermastautin di
ladang-ladang. Pendidikan yang diperkenalkan adalah bertujuan untuk mengelakkan
peningkatan taraf hidup masyarakat pribumi.
Pihak penjajahmemperkenalkan pendidikan bebas untuk mengelakkan berlakunya penentangan dalammasyarakat pribumi. Pada era selepas kemerdekaan, Falsafah Pendidikan Negara (FPN) diperkenalkan yangmenekankan bahawa pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan ke arah memperkembangkan lagi potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk mewujudkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi, dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bagi melahirkanrakyat Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketrampilan, berakhlak mulia,bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran masyarakat dan negara. Di samping itu, FPN merupakan roh, nadi dan penjana kepada keutuhan sistem dandasar pendidikan negara. FPN merupakan perkara penting untuk dijana demi memastikangenerasi pelapis yang merupakan aset terpenting negara di masa hadapan mampu untukberperanan di tengah-tengah gelombang kemodenan dan arus globalisasi yang kian mencabar.Pembentukan masyarakat madani yang diimpikan memerlukan percambahan dan pemupukan nilai-nilai agama, moral dan etika. Kesemua elemen-elemen tersebut penting agar segala cita-cita murni yang sering dicanangkan benar-benar dapat direalisasikan ke arah mencapaiwawasan negara untuk menjadi negara maju menjelang tahun 2020. Jelaslah disinimenunjukkan bahawa terdapat perbandingan yang nyata antara falsafah pendidikan negarasebelum dan selepas kemerdekaan.2 Kesan dari aspek dasar pendidikan Dasar membawa maksud bahagian yang terpenting, asas atau pokok sesuatu perkara(Kamus Dewan Edisi Ketiga, 2002). Dasar pendidikan di negara kita mempunyai perbandinganyang ketara antara sebelum dan selepas merdeka. Pada era penjajahan, pihak kolonial Inggeristelah memperkenalkan dasar pendidikannya tersendiri. Antaranya ialah dasar penyekatan yang bersifat menghalang kemajuan orang Melayu. Pihak Inggeris lebih cenderung untukmemastikan masyarakat Melayu kekal sebagai petani, nelayan dan memuliakan kerja buruh(Awang Had Salleh, 1974). Menurut Sufean Hussin (1996) dasar sekatan ini bertujuan untukmengongkong dan membendung pemikiran tradisional serta primitif atau kekampungan orang-
orang Melayu. Hal ini menyebabkan pembelajaran di sekolah
vernakular Melayu adalahsekadar membasmi buta huruf pada tahap minimum. Kesan
langsung dari dasar inimewujudkan satu fenomena status dalam pendidikan yang
menyebabkan golongan yangmampu akan mendapatkan pendidikan dan masyarakat
bawahan terus disisihkan kerana dasaryang diperkenalkan tidak menyedarkan
masyarakat tentang kepentingan pendidikan. Kesedaran yang tinggi terhadap
sistem pendidikan kolonial yang ditinggalkan penjajah mendorong kerajaan
merangka dasar pendidikan yang lebih baik untuk menyelesaikan ketidakseimbangan
dalam pendidikan antara kaum di Malaysia. Langkah utama yang dilakukanoleh
kerajaan Perikatan selepas merdeka ialah membetulkan dan menyusun semula
sistempendidikan yang diwarisi dari penjajah. Dasar yang dirangka diperkukuhkan
oleh perlembagaan dan undang-undang untuk memastikan setiap dasar yang
dilaksanakan berkesan dan berjaya. Antara dasar yang dirangka ialah Dasar
Pendidikan Kebangsaan yang berfokuskan kepada satu sistem pelajaran yang dapat
memenuhi keperluan negara dan menggalakkan perkembangan kebudayaan, sosial,
ekonomi dan politik. Selain itu, dasar kesejagatan dan penyeragaman yang
berfungsi untuk menggunakan satu sukatan pelajaran dan peperiksaanyang sama
untuk kepelbagaian etnik, bahasa, budaya, agama dan latar belakang
geografi.Salah satu tindakan yang diambil untuk memperkasakan dasar ini adalah
melalui pelaksanaanBahasa Melayu sebagai bahasa pengantar agar memudahkan
perhubungan antaramasyarakat. Justeru, bagi memantapkan lagi sistem pendidikan
yang sedia ada dasar demokrasi diperkenalkan. Dasar ini bertujuan untuk mengembangkan
potensi individu itu sendiri dengan memberi keutamaan kepada pelajar yang
mempunyai kemajuan tanpa mengira latar belakang,agama, bangsa dan bahasa.
Jelaslah bahawa terdapat perbezaan dalam usaha pembangunan insan dan negara dari
aspek dasar pendidikan di Malaysia sebelum dan selepas kemerdekaan.
3 Kesan dari aspek pembentukan perpaduan Perpaduan merupakan elemen penting dalam pembentukan sebuah masyarakat yang pelbagai kaum di Malaysia. Jika diperhatikan perbandingan yang jelas wujud dalam sistem pendidikan sebelum dan selepas kemerdekaan dalam pembentukan perpaduan etnik yang pelbagai iaitu Melayu, Cina dan India. Masyarakat majmuk di negara ini mampu merencatkan perpaduan jika tidak ditangani dengan betul dan berhemah. Menurut Sanusi Osman (1985) masalah sebenar yang kita hadapi bukan berpunca daripada berbagai kumpulan etnik yang ada
di negara ini, tetapi yang lebih penting ialah perasaan
perkauman dalam kalangan rakyat dinegara ini terlalu dibesar-besarkan. Sejarah
telah membuktikan sebelum mencapai kemerdekaan perpaduan sukar dicapaikerana
dasar pendidikan penjajah yang berbeza untuk setiap kaum di Malaysia pada
ketika itu.Setiap bangsa dibahagikan kepada kurikulum pendidikan yang berbeza.
Melayu diajarkanteknik penternakan dan pertanian di samping membaca, mengira
dan menulis. Kaum Cina mengambil sistem kurikulum dan guru dari negara China
manakala kaum India, kurikulummereka berdasarkan Kod Buruh. Pendidikan bersifat
bebas yang diperkenalkan oleh Britishmenyebabkan perpaduan sukar dicapai. Dasar
pecah dan perintah yang diperkenalkan olehBritish juga melebarkan lagi jurang
perpaduan antara masyarakat dan akhirnya membawakepada tradegi hitam dalam
sejarah negara iaitu rusuhan kaum 13 Mei 1969. Apabila Malaysia mencapai
kemerdekaan kerajaan telah merangka beberapa pelandasar pendidikan untuk
mewujudkan perpaduan dalam kalangan rakyat yang berbilang kaum di Malaysia.
Kesedaran terhadap tragedi rusuhan kaum yang mampu membantutkan perpaduan,maka
DEB telah diperkenalkan untuk merapatkan jurang sosio-ekonomi masyarakat.
Selain itu,kerajaan telah menggubal Akta Pelajaran 1961 yang menggariskan
Bahasa Melayu sebagai pengantar utama pada semua peringkat pendidikan serta
penggunaan kurikulum danpeperiksaan yang sama untuk semua pelajar. Di samping
itu, dasar pendemokrasian pendidikan dilaksanakan pada tahun 1962 dengan memberi
pendidikan percuma untuk semuapelajar. Dasar ini diperluas dengan perubahan
dasar untuk melanjutkan pendidikan universaldari 9 tahun kepada 11 tahun pada
tahun1992. Kesamarataan dan peluang pendidikan kepada semua masyarakat yang
diperkenalkan oleh kerajaan mampu membentuk perpaduan yangutuh. Hal ini
berdasarkan pendapat Azyumardi Azra (2006) yang menyatakan bahawapendidikan
yang tidak seimbang dan tidak memberi peluang kepada semua masyarakat untukmenonjolkan
kebolehan harus dilenyapkan kerana pendidikan seperti ini gagal
dalam menjalankan fungsinya untuk menyatupadukan rakyat. Jelaslah bahawa usaha
dan tujuan pendidikan kita dalam membentuk perpaduan kaum mempunyai perbezaan
mengikut zamandari dahulu hingga kini.4 Kesan dari aspek pembangunan modal
insan Pembangunaan modal insan merupakan salah satu matlamat utama dalam
pendidikan.Menurut Becker (1987), modal insan ialah yang berkaitan dengan
pengetahuan, maklumat,idea-idea, kemahiran dan tahap kesihatan yang dimiliki
oleh individu dalam menjalankan tugas
dan tanggungjawab.
Persoalannya, sejauh manakah pendidikan sebelum dan selepaskemerdekaan memberi implikasi terhadap pembangunan modal insan? Pada peringkat awal,sistem pendidikan di negara kita hanya berteraskan pendidikan oleh ibu bapa dan ahli keluarga.Sistem ini berdasarkan konsep warisan. Ibu bapa akan mengajar segala kemahiran yang dimiliki kepada anak-anak. Oleh itu, modal insan yang dilahirkan hanya mempunyai kemahiranyang diberikan oleh ibu bapa mereka. Masyarakat tradisional ini juga menerapkan pendidikan agama dan menghantar anak-anak mereka ke sekolah pondok dan madrasah. Kesedaran iniselaras dengan firman Allah yang bermaksud:“Sebenarnya mereka yang menaruh bimbang dan takut (melanggar perintah) Allah darikalangan hamba-hambaNya hanyalah orang-orang yang berilmu”. (Surah Fatir, 28) Pendidikan semasa era penjajahan dilihat kurang signifikan dalam membangunkanmodal insan. Hal ini disebabkan hala tuju dan falsafah pendidikan Inggeris tidak memberi peluang kepada masyarakat Melayu khususnya untuk mengembangkan bakat dan kebolehan.Selain itu, jenis pendidikan yang bersifat bebas menyebabkan terdapat perbezaan jurang dalam pendidikan yang akhirnya membantutkan pembangunan modal insan. Perbandingan yang jelas dapat dilihat pada zaman pascamerdeka. Usaha dalam membangunkan insan dan negara pada ketika ini lebih bercorak untuk membangunkan modalinsan. Hal ini selaras dengan ucapan YAB Dato‟ Seri Abdullah Ahmad Badawi sempena Hari Pekerja (2000) menyeru rakyat berganding bahu agar pendidikan negara mampu melahirkan modal insan yang kekal relevan dengan kehendak industri dan pasaran semasa serta mampubersaing di peringkat antarabangsa. Antara usaha-usaha yang berjaya melahirkan modal insanadalah penubuhan universiti.Tujuan penubuhan universiti ini adalah untuk memberi sumbangan kepada negara mengeluarkan tenaga terlatih dalam beberapa bidang yang relevan, khususnya bagi pembangunan modal insan yang mampu memberi sumbangan kepada masyarakat. Di samping itu, kerajaan juga memperkenalkan j-QAF untuk memastikan pelajar mempunyai kemahiran dalam tulisan jawi, Al-Quran, Bahasa Arab dan Fardhu Ain untuk melahirkan insan yang cemelang akademik dan sahsiah. Komitmen kerajaan untuk melahirkan modal insan terserlah melalui pelancaran PIPP yang mengariskan pembangunan modal insansebagai teras kedua untuk memperkukuhkan hala tuju dan falsafah pendidikan negara.
5 Kesan dari aspek membasmi kemiskinan Pendidikan merupakan
langkah yang proaktif bagi meningkatkan taraf hidup danmembolehkan individu
keluar dari kepompong kemiskinan. Hal ini dibuktikan melalui Duke(1985), Coombs
dan Manzoor (1974) yang mengatakan bahawa cara yang terbaik bagi menyerang dan
membasmi kemiskinan ialah melalui pendidikan dan latihan. Walaubagaimanapun,
pembangunan insan di negara kita memperlihatkan perbandingan yang jelasdari
aspek membasmi kemiskinan antara sebelum dan selepas kemerdekaan. Pada era
masyarakat tradisional falsafah pendidikan yang diterapkan tidak mampuuntuk
membasmi kemiskinan kerana sistem pendidikan pada masa itu yang bersifat
warisaniaitu anak-anak akan mewarisi pekerjaan ibu bapa. Walau bagaimanapun,
kehadiran pengajian agama Islam telah membuka minda masyarakat Tanah Melayu pada
masa itu tentang peripentingnya pendidikan seterusnya melonjakkan pembangunan
insan maju selangkah kehadapan. Namun kekangan yang dihadapi ialah sebelum abad
ke-20 masih tiada sistem dan organisasi pendidikan berbentuk formal dan
sistematik di negeri-negeri Tanah Melayu. Perubahan sistem pendidikan yang
diperkenalkan oleh penjajah semakin memburukkan keadaan kerana falsafah
pendidikannya lebih bersifat bebas. Masyarakat Melayu khususnya masih dihimpit
kemiskinan kerana sistem pendidikan penjajah yang tidak memberi peluang kepada
masyarakat Melayu untuk menonjolkan bakat. Menurut Sufean Hussin (1996)
kegagalan pendidikan untuk berfungsi bagi membasmi kemiskinan pada era
penjajahan disebabkan kurang kesedaran masyarakat Melayu ketika itu perihal
kepentingan celik huruf dan pendidikan disebabkan oleh dasar pendidikan penjajah.Selain
itu, tiada sistem pengangkutan yang baik dan kesempitan pemikiran orang Melayu
ketikaitu menyatakan bahawa hala tuju sekolah-sekolah kerajaan adalah untuk
menyebarkan ideologisekular yang bertentangan dengan ajaran Islam telah
menghambat perkembangan pendidikan. Setelah mencapai kemerdekaan,
ketidakseimbangan dalam sosio-ekonomi masyarakattelah memaksa kerajaan
memperkenalkan DEB sekaligus untuk meningkatkan pendapatanBumiputera dan
membasmi kemiskinan tegar. Kebanyakan dasar kerajaan yang diperkenalkan adalah
bertujuan untuk membantu golongan miskin. Antaranya ialah memberi pinjaman
bukuteks kepada pelajar berpendapatan rendah, RMT, Akta PTPTN, pemberian
one-off RM 120kepada murid sekolah rendah daripada keluarga miskin, pengagihan
KWAPM dan Skim Baucer Tuisyen. Langkah ini membuktikan bahawa hala tuju
pendidikan pada era selepas merdekamenitikberatkan pembasmiaan kemiskinan bagi
merealisasikan matlamat kerajaan untuk mencapai kemiskinan sifar menjelang tahun
2020.
6 Kesan dari aspek pembangunan negara Dunia telah
menyaksikan dan sejarah telah membuktikan bahawa sejak zaman awalgenerasi
manusia, ilmu memainkan peranan penting di dalam menentukan jatuh
bangunnyasesuatu tamadun. Justeru, pendidikan mempunyai peranan penting dalam
menentukanpembangunan sesebuah negara. Hal ini bertepatan dengan firman Allah
SWT bahawa manusiadan jin tidak akan dapat menguasai dunia dan seisinya
melainkan dengan kekuasaan ilmu(Surah Ar-Rahman, 33). Persoalannya sejauh
manakah dasar dan corak pendidikan yang diamalkan di Malaysiasama ada sebelum
dan selepas kemerdekaan mampu memainkan peranannya dalammembangunkan negara?
Sorotan sejarah telah memaparkan bahawa dasar dan corak pendidikan pada
peringkatawalnya hanya bersifat tidak formal dan tidak mampu menjadi penggerak
ke arahpembangunan negara. Namun, setelah sistem pendidikan kolonial
diperkenalkan tidak dinafikan bahawa sistem ini telah mempengaruhi pembangunan
negara yang masih dikuasai olehpenjajah pada masa itu. Hal ini berdasarkan
kepada sistem pendidikan kolonial telah mengurangkan kadar buta huruf di tahap
minimum. Pengurangan ini telah membantu membangunkan negara kerana petani yang
menerima pendidikan 4 tahun persekolahan rendah, lebih proaktif sebanyak 20.4%
daripada petani buta huruf. (Jamison dan Lan, 1982). Dasar dan corak pendidikan
pascamerdeka mempunyai ciri-ciri unggul yang mampuuntuk memartabatkan
pembangunan negara. Pendidikan pada era ini mempunyai kapasiti untuk membasmi
kemiskinan melalui hala tuju dan falsafah yang diperkenalkan oleh kerajaan iaitu
menyediakan pendidikan kepada semua anggota masyarakat tanpa mengira
bangsa,agama dan latar belakang. Selain itu, hasil pembelajaran akan membentuk
pengetahuan,kemahiran, inovasi dan nilai yang menjadi anjakan kepada
pembangunan sumber tenaga yangmelonjakkan pembangunan negara. Peningkatan
pengetahuan ilmu seperti menguasai maklumat, fakta, prinsip, konsep,
kepercayaan, kebiasaan, sikap dan kemahiran mampudijadikan asas kukuh dalam
pembangunan negara (Abdul Rahman Md. Aroff dan Zakaria Kasa,1994). Apabila
dasar pembangunan insan dan negara telah diterapkan dalam sistem pendidikan,
maka mampu meningkatkan kemahiran dan mengubah nasib seseorang
individu.Perubahan ini akan menjana peningkatan taraf hidup dan sosial
masyarakat. Peningkatan iniakan memberi impak positif terhadap ekonomi negara
khususnya dalam peningkatan guna tenaga yang akhirnya meningkatkan Keluaran
Dalam Negara Kasar (KDNK).
Lantaran itu,
sememangnya tidak dapat disangkal bahawa falsafah dan hala
tuju pendidikan yang terancang memainkan peranan penting dalam membangunkan
insan dan negara dari segi ekonomi, politikdan sosial.Penutup Kesimpulannya,
proses pembangunan insan dan negara telah mengalami perubahandemi perubahan
mengikut zaman dalam usaha untuk memartabatkan sistem pendidikansebagai agen ke
arah pembangunan masyarakat. Oleh itu, pendidikan yang berorientasikanfalasafah
untuk melahirkan insan yang berjiwa besar dan seimbang dari segi jasmani,
emosi,rohani dan intelek akan menentukan hala tuju pembangunan negara di masa
hadapan. Justeru,di dalam menguruskan pembangunan insan untuk membentuk
masyarakat madani bagikelangsungan sebuah negara yang cemerlang, gemilang dan
terbilang, kita seharusnya bangkitdari mimpi indah dan sedar bahawa sudah tiada
masa untuk kita terus beretorika, bertegangleher dan berkering tekak
memperdebatkan sesuatu isu tanpa pengaplikasian resolusi untukmenjadi realiti.
Ingatlah, jatuh bangunnya generasi akan datang adalah impak terbesar
darigenerasi yang beraksi di masa ini. Akhirnya, marilah kita bersama-sama
merenung firman Allah yang bermaksud; “Tidak sepatutnya bagi orang-orang yang
berilmu itu pergi semuanya (ke medan perang).Mengapatidak pergi bagi tiap-tiap
golongan di antara mereka beberapa orang untuk mendalami pengetahuan mereka
tentang agama dan untuk memberi peringatan kepada kaumnya apabilamereka telah
kembali kepada mereka, supaya mereka itu mendapat memelihara diri mereka.”(
Surah at-Tawbah, 122 ). Sesungguhnya pendidikan berkesan tunjang ke arah
pembentukan negara maju.
|
|
assalamualaikum..
ReplyDeletesye Nurulhuda, bole x sye nk mintak penerangan tentang perkembangan pemikiran islam dan konsep kebebasan melayu islam dari zaman penjajahan sehingga sekarang.
terima ksih..
minta izin copy
ReplyDelete